Phủ men hay tráng men cho đồ gốm sứ là một trong những công đoạn để tạo nên một sản phẩm gốm sứ hoàn chỉnh. Hện nay, có rất nhiều loại men gốm được sử dụng để giúp tạo nên những sản phẩm gốm sứ với hình dáng và mẫu mã khác nhau .Hãy cùng Hoa Decor tìm hiểu về các loại men gốm sứ hiện nay trong bài viết dưới đây.
Men gốm là gì ?
Men gốm là lớp phủ bên ngoài ( đôi khi là cả bên trong ) sản phẩm gốm sứ . Lớp men này cực mỏng chỉ dày khoảng 0.15 – 0.4mm . Sau khi nung lớp men này tạo thành 1 màng phủ nhẵn , chắc và bóng bên ngoài đồ gốm sứ. Vì nó có độ bóng và cứng nên men gốm được gọi là lớp thủy tinh bên ngoài đồ gốm.
>>>Xem thêm : Các loại gốm sứ ở Việt Nam – Cách phân biệt gốm sứ
Các loại men gốm hiện nay
Lớp men gốm này quyết định nhiều đến chất lượng và mẫu mã đồ gốm sứ . Trong nhiều năm làm gốm người thợ gốm đã cho ra đời nhiều loại men gốm khác nhau . Dưới đây là những loại men gốm phổ biến nhất hiện
Men lam – loại men gốm lâu đời nhất
Đây là loại xuất hiện sớm nhất ở làng gốm Bát Tràng vào khoảng thế kỷ XIV. . cùng với một vài loại đá khác đã được các nghệ nhân làm gốm nghiền mịn trong khoảng 70 đến 80 tiếng. Các nghệ nhân sẽ vẽ lên trên bề mặt của sản phẩm để trang trí.
Đây là loại men gốm lâu đời nhất được sử dụng tại Bát Tràng từ thế kỉ 14. Các sản phẩm sử dụng men lam thường được nung ở nhiệt độ cao từ 1200 đến 1300 độ C .Men lam xuất hiện chủ yếu trên ấm chén, bát đĩa, lư hương, chân đèn…
Men lam là gì ?
Men lam là men gốm được cộng thêm với gốc màu là ôxít côban. Nguyên liệu chủ yếu của loại men lam là đá hạ triểu, cao lanh, trường thạch,…
Thợ gốm tại Bát Tràng thường sử dụng men lam đồng thời với kĩ thuật dùng bút lông làm công cụ vẽ trên đồ gốm. Men lam không để để trần như men nâu mà bao giờ cũng được phủ lớp men màu trắng bóng, có độ thuỷ tinh hoá cao sau khi nung. Men lam có sắc độ từ xanh chì đến xanh sẫm.
>>>Xem thêm : Hướng Dẫn Chọn Bình Hoa Đẹp phù hợp với không gian
Men trắng – loại men gốm phổ biến nhất
Men trắng là loại men gốm được dùng phổ biến và rộng rãi nhất tại Bát Tràng. Để sản xuất được loại men này, những người nghệ nhân làm gốm phải đun ở nhiệt độ cao (1200-1300 độ C) chính vì vậy, bề mặt men nhẵn và bóng, đặc biệt an toàn với người sử dụng trong việc đựng thức ăn. Đó cũng là lý do chúng ta thấy các bộ bát đĩa thường được tráng men trắng.
Nhiều trường hợp men trắng có thể ngả màu vàng ngà, bóng khi nhiệt độ nung đạt độ cao nhưng cũng nhiều trường hợp có màu trắng xám, trắng sữa, đục. Cùng với kiểu dáng và trang trí, men trắng ngà cũng tạo nên một nét riêng biệt của đồ men gốm Bát Tràng. Men trắng ngà đã thấy sử dụng phủ lên trang trí men lam hay men nâu, nhưng trong rất nhiều đồ men gốm Bát Tràng chỉ thấy dùng men trắng ngà.
>>>Xem thêm : So sánh các hãng chuyển phát nhanh – Chuyển bình hoa giả thì nên chuyển bên nào
Men rạn – “đặc trưng” của gốm Bát Tràng
Men rạn là một loại men gốm Bát Tràng độc đáo tạo ra do sự chênh lệch về độ co giữa xương gốm và men. Men rạn được coi là biểu tượng cho kỹ thuật tráng men danh bất hư truyền của làng gốm Bát Tràng .Cho đến nay các tài liệu gốm men cổ ở Việt Nam xác nhận mang men rạn chỉ được sản xuất tại lò gốm Bát Tràng từ khoảng cuối thế kỉ 16 và kéo dài tới đầu thế kỉ 20. . Men rạn thường được tráng trên bề mặt của lư hương, vò, bình vôi….
Men nâu – loại men gốm có lớp sần trên mặt
Khác với các loại men gốm ở trên , men nâu mang lại một nét hoài cổ, dân giã; tuy không min như men trắng, nhưng men nâu lại sở hữu cho mình một lớp sần đặc trưng trên bề mặt của sản phẩm. Loại men này kết hợp một cách hoàn hảo với nội thất bằng gỗ hoặc phong cách gắn liền với làng quê, thiên nhiên.
Men nâu gốm Bát Tràng
Trong các men gốm Bát Tràng được sử dụng đầu tiên phải kể đến là men nâu, sắc độ màu của men phụ thuộc nhiều vào xương gốm. Xương gốm Bát tràng dày và thường có màu nâu xám. Trên các đồ gốm có niên đại thế kỉ 14 đầu thế kỉ 15, men nâu được dùng tô lên các đồ án trang trí kết hợp với men nền màu trắng ngà bao gồm chân đèn, thạp, chậu, âu, đĩa…
Men nâu có sắc độ đỏ nâu hay gọi là màu bã trầu, men này không bóng, trên bề mặt men thường có vết sần. Men nâu còn được dùng phủ toàn bộ rồi cạo bỏ phần men tạo thành đồ án hoa văn mộc. Thế kỉ 14, thợ gốm Bát Tràng đã biết hạn chế sự ảnh hưởng màu men nâu do mộc bằng cách vẽ men nâu trên lớp men trắng ngà để chuyển men nâu đỏ sang vàng nâu.
>>>Xem thêm : HOT +20 Bình hoa giả đẹp size nhỡ đồng giá 170k
Men xanh rêu – “anh em” với men lam
Men xanh rêu hay men xanh ngọc cũng xuất hiện vào thế kỷ XIV, và cũng có nguyên liệu gần giống với men lam, nhưng loại men này dùng đá màu khác để có thể tạo ra màu xanh rêu đặc trựng của mình.
Men xanh rêu còn dùng vẽ mây, tô lên nhiều góc mảng diềm, đế và các cột dọc của long đình; men rêu sắc sẫm ở các cột vuông mô hình nhà 2 tầng hay một số mảng đường diềm lư hương chữ nhật. Men xanh ngọc, sắc nhạt, trên chân đèn, đế nghê. Trên lư hương tròn men ngọc thấy điểm vào 4 hình chữ S nổi giữa thân và chân cùng một đôi chỗ trên bụng. Men ngọc sắc sẫm còn thấy tô trên một số mảng trang trí nổi, hình nghê của lư tròn và trên diềm trang trí nổi chân trước tượng nghê.
Men hỏa biến – ” đỉnh cao ” của nung gốm
Men hoa biến cũng hình thành do sự biến đổi nhiệt độ giống men rạn nhưng theo 1 cách hoàn toàn khác . Men hỏa biến được tao ra do sự tương tác hóa học giữa oxit sắt và titan cùng với nhiệt. Nhiều người cho rằng men hỏa biến là tinh hoa của nghệ thuật chỉnh nhiệt độ khi nung gốm. Mỗi sản phẩm gốm sứ men hỏa biến đều có màu sắc khác nhau (tuy tương tự nhưng chúng không giống nhau 100%), và màu trên sản phẩm là màu của men tạo ra chứ không phài do màu pha như các loại men gốm khác
Để tạo ra được chất men hỏa biến này, đòi hỏi sự khéo léo trong việc điều chỉnh nhiệt độ nung là yếu tố quan trọng. Mỗi nhiệt độ khác nhau sẽ tạo ra một lớp men có màu riêng biệt. Do đó, những sản phẩm của làng gốm Bát Tràng được phủ men và nung ở nhiều tầng nhiệt độ khác nhau. Từ đó, có thể cho ra đời những dòng sản phẩm gốm men hỏa nhiệt đa dạng và tinh tế. Nói một cách thì men hỏa biến sẽ cho ra các sản phẩm độc đáo và độc nhất vô nhị, không sản phẩm nào giống sản phẩm nào.Ngày nay, ở làng nghề Bát Tràng vẫn được lưu truyền và áp dụng công thức men hỏa biến để tạo ra được những sản phẩm gốm sứ tuyệt đẹp.
>>>Xem thêm : Các mẫu bình hoa gốm sứ đẹp nhất hiện nay
Trên đây là những loại men gốm sứ phổ biến trên thị trường gốm sứ hiện nay. Để biết thêm chi tiết hoặc mua các sản phẩm bình hoa gồm sứ quý khách có thể liên hệ 0978873303 để được tư vẫn chi tiết về các sản phẩm gốm sứ Bát Tràng nhanh chóng nhất.